Stefan Zweig: Satranç / Chess Story

TANITIM: "Satranç aşk gibidir. Tek başına daha az eğlencelidir." Stefan Zweig'in Brezilya'da sürgündeyken yazdığı Satranç, rastlantı sonucu eline geçirdiği bir kitapla satrancın inceliklerini öğrenen Dr. B. ile Dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic'in kapışmasını anlatan bir öykü gibi görünse de aslında Zweig'in bir veda mektubudur... Stefan Zweig, Avrupa kültürünün Nazi tehlikesi altında yok oluşuna işaret ettiği bu öyküyü tamamladıktan bir kaç ay sonra intihar etmiştir. "Birisi barışı başlatmalı, tıpkı savaşı başlattığı gibi."








                                          YORUMUM

Yazarın bir psikolog olması romana farklı bir yorum katıyor. Kitabı bir çırpıda okuyorsunuz ama karakterler ve kurgu ilginç. 
CYDD' nin "Çağdaş Kitap Kulübü" ile beraber kitabı yeniden okudum ve çok ilginç yeni bilgiler edindim. Moderatörümüz Sibel hanım, kitaptaki metaforlar ve yazar hakkında ilginç bilgiler verdi. 
Czentovic, Hitler'i temsil ediyor, onun gibi sadece "oyun"'un kurallarını biliyor ve sadece sonuca odaklanıyor. Etrafındaki insanların duyguları ve düşünceleri, onu ilgilendirmiyor. Tek derdi para kazanmak. 
 Dr.B de yazarı temsil ediyor. Hümanist bir kişiliğe sahip olan yazar, Dr. B 'nin yaşadıklarıyla kendi "hiçlik" mücadelesini anlatıyor. Hayat bir satranç oyunun tahtasında üzerine kurulu ve biz hareketlerimizin bize ait olduğunu düşünüyoruz. Oysa, biz sadece oyuncular tarafından oynanan  oyunun birer piyonlarıyız. Yazar, bu kitabı intihar etmeden önce yazmış. Bu farkındalık, herhalde yazarı bu sonuca itmiş olabilir. Gelişen olaylarda hiçbir söz sahibi olmadığını bilmek, herhalde insanı umutsuzluğa kapılmasını kaçınılmaz yapıyor. Dr.B 'de "oyun"'u çok iyi biliyor ve kafasında önceden oyunun tüm hamlelerini görüyor ama fevri hareket ettiği için rakibinin hamlelerine dikkat etmiyor bu da oyunun sonucunu değiştiriyor. 
McConnor da zengin bir iş adamı olarak Amerika'yı temsil ediyor. Şımarık, sonradan görme ve kaybetmeye tahammülü yok. Parasıyla Czentovic'i oyun oynamaya cezbediyor ama hemen yeniliyor çünkü bu "oyun"'un acemisi, daha kuralları tam olarak bilmiyor. O yüzden, oyunu bilen Dr.B' ye parasal destekte bulunuyor.
Benim de farkına vardığım metaforları  açıklamak istiyorum.
Birincisi papaz. O iyiliği temsil ediyor. Çocuktaki yeteneği görünce, onun elinden tutup yükselmesine yardımcı oluyor. Burada papaz ,"Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi"'ni temsil ediyor. Parti, Hitler'i olduğu yere iyi niyetle getirdi ama sonuç farklı oldu.
İkincisi de gemi. Hepimiz aynı geminin yolcusuyuz. Her ne kadar "oyun"'u kazanmak için oynuyorsak da, farkına varmamız gereken şey gemi batarsa hepimiz batarız.
Üçüncüsü ise satranç kitabı. Dr.B, yani yazarımız "Satranç Oyunu"'nu bilmiyordu. Hitler'in yaptıkları onun düşünce tarzına ters düşüyordu. Kendisi için bu oyunu öğrenmesi gerekiyordu. Kafasında bu oyunu binlerce kez oynadı ama bu sonunda onun "satranç zehirlenmesine" neden oldu. Bana göre yazar çıkmaza girdi. 
     
"Dünya satranç şampiyonasındaki zaferinden beri kendini dünyanın en önemli insanı sanıyordu."
"Kendi Ben'im çevresinde ve dahası bedenimde mutlak anlamda hiçlik inşa edilmişti."


                                                                   Sevgilerle, Aygül Demir


                                                                                   MY REVIEW

Since the author is a psychologist, he adds a different interpretation of the novel. You read the book in a clap, but the characters and fiction are interesting. 
I read the book again with CYDD's "Contemporary Book Club" and get very interesting new information about the characters.  Moderator Sibel gave us interesting information about the author and the metaphors in the book. 
Czentovic represents Hitler, just as he knows the rules of "game" and focuses only on the result. The feelings and thoughts of the people around him do not concern him. He is focusing on only making monetary benefit. 
Dr.B  represents the author. The author, who has a humanistic personality, Dr.B tells about his own "nothingness" struggle. Life is based on a chess game, and we think our actions belong to us. However, we are just pawns of the game played by players. The author wrote this book before committing suicide. This awareness is probably led him to this end. Knowing that you do not have any sayings in the developing events, it is inevitable that you will get desperate. Dr.B knows the "game" very well and sees all the moves of the game in mind beforehand, but he does not pay attention to his opponents' moves because he moves in a frenzy, which changes the result of the game. 
McConnor also represents America as a rich business man. Spoiled, upstart and no tolerance to lose. He attracts  Czentovic to play with him with his money, but loses because he is new at the "game" and he does not know more about the rules. So he makes a financial support for Dr. B, who knows the game. 
I want to explain the metaphors that I have realized.
First is the priest. He represents goodness. When he sees the child's ability, he helps him to rise. Here the priest represents the "National Socialist German Workers' Party". The party brought Hitler in good faith, but the result was different. 
The second is the ship. We are all the passengers of this ship. Although we are playing to win the game, what we have to realize is that if the ship sinks, we all sink. 
The third is the chess book. Dr.B, our writer did not know "Chess Game". What Hitler did was contrary to his thinking. He had to learn this game for himself.  He played this game a thousand times in his head, but this caused him "chess poisoning" at the end.  For me, the writer came to a deadlock. 

"Since the victory of the World Chess Championship, he has been seen himself as the most important person in the world."
"There was absolutely nothing built around my own self and more in my body."

                                                                       Sincerely, Aygül Demir